Владимір Хыляк – з нагоды датуму смерти і народжіня
25. юла 2015 одбыла ся річніця смерти а 27. юла 2015 была річніця народжіня Владиміра Хыляка – вызнамной лемківской особности, священика, писателя, фейтоністы, публіцісты, сполоченьского діятеля і пропаґатора Лемковины.
Народив ся Владимір Хыляк 27. юла 1843 року в родинї о. Ігнатія Хыляка, священика Верхомли Великой. Мати Владиміра, Євфрозіна, была дївком пароха з Верхомли – о. Івана Париловіча і Домітелї Чырняньской. Владимір мав трёх братів, якы тыж были священиками на Лемковинї, а і сестры ся оддали за священиків, якы душпастырёвали на Лемковинї. Коли мав два рокы, вмерла му мама. По скінчіню містной основной школы, науку продолжав у ґімназії в Новім Сончу, а пак в Пряшові. Теолоґічны студії абсолвовав на львівскій універзітї, одкале перейшов до духовной семінарії в Перемышлю. Перед высвячінём, яке приняв у 1886 роцї з рук Бортнянина, перемышляньского владыкы Томы Поляньского, оженив ся з Анґелінов, дївком Петра Дуркота, пароха Ізб. Першов парафіёв В. Хыляка были Долины к. Шымбарку. По смерти свекра в 1868 роцї, перенїс ся до Ізб, де душпастырёвав до 1870 року. Пак пішов до Бортного. Мав 9 дїтей.
Окрем священицького діятельства, о. Хыляк діяв сполоченьскы, розвивав едукачне діяльство. Два рокы по приходї до парафії в Бортнім, літературно дебутовав повіданём друкованым у Львові під назвов Польскый патріот. Публіковав повісти, повіданя, спомины, етноґрафічны ескізы, фейтоны, байкы, гуморескы і іншы у мнойых галицкых новинках і часописах. Писав під ріізныма псевдонімами: Іеронимъ Анонимъ, В. Неляхъ, Лемко, Лемко-Семко, Нѣкі, Quidam. Быв найбарже цїненым писателём у другій половинї ХІХ. стороча у старорускых кругах галицькой інтеліґенції.
Найпопуларнїшым твором В. Хыляка є повість Шыбеничный верьх, яка ся тыкать 60-ых і 70-ых років XVIII. ст. і того, што ся в тым часї діяло на Лемковинї (стаціёнованя барскых конфедератів в околоцї Ізб) і як тота Лемковна вызерала – головнї в єй културнім, духовнім і ґеоґрафічно-просторовім аспектї. Переде двома роками „Стоваришыня Руска Бурса“ передруковала повість В. Хыляка в рамках серії „Бібліотека Л
емківской Клясикы“. Минулого року, в другым томі присвяченім тврочости Хыляка, были выданы далшы повіданя. В планї є выданя іщі двох томів „Повісти і оповідань“ (вшыткых буде штири).
Владимір Хыляк, класік лемківской літературы, вмер 25. юла 1893 року в Літинї коло Дрогобича (де зістав перенесеный в 1892 роцї).
Наталія МАЛЕЦЬКА
(На репродукції портрет о. Владиміра Хыляка од Народного умелця Україны Василя Скакандія.)