Проєкт заміряный на русиньскый язык

Пряшівска універзіта (ПУ) є єдинов універзітов на Словакії, на котрій од року 2007 ся реалізує акредітованый бакаларьскый а од року 2009 і маґістерьскый учітельскый штудійный проґрам русиньскый язык і література, ґестором котрых є Інштітут русиньского языка і културы ПУ. В роцї 2013 ПУ выпустила першых абсолвентів маґістерського проґраму, т. з. першых молодых русиністів, а в тім самім роцї отворила про них новы можности школованя на третїм ступню высокошкольскых штудій, кідь здобыла акредітацію про докторьскый штудійный проґрам славістіка – русиньскый язык і література. Од зачатку септембра року 2014 ПУ по першыраз у своїй історії, але тыж в історії русиністікы як такой, прияла першых докторантів до інтерной і екстерной формы штудій, і так офіціално зачала выховлёвати будучів повно кваліфікованых русиністів і новы молоды кадры про Інштітут русиньского языка і културы (ІРЯК) і іншы научны, педаґоґічны і културно-сполоченьскы інштітуції в рамках Словакії, але і в шыршім карпаторусиньскім, респ. европскім контекстї. З тым цїлём як ПУ, так і ІРЯК має інтерес приправлёвати і реалізовати научны і научно-педаґоґічны проєкты, котры бы припомогли розвою акредітовыных штудійных проґрамів, русиністікы і формованю молодых шпеціалістів на русиністіку.

В сучасности найвызначнїшым проєктом ПУ, до якого є запоєный ІРЯК, є 2-річный проєкт під назвов Злїпшіня языковых компетенцій штудентів ПУ в языках народностных меншын, якый фінанчно підпорила Аґентура Міністерства школства, наукы, баданя і шпорту СР про штруктуралны фонды Европской унії. В данім періодї проєкт є у своїй половинї і на світї помалы будуть ёго першы резултаты – у формі высокольскых учебників русиньского языка, літературы і історії карпатьскых Русинів, і часть діґіталізованого книжного фонду Карпаторусиньской бібліотекы Торонтьской універзіты в Канадї.

Проєкт ся зачав реалізовати в октобрї року 2013 а в сучасности ёго реалізаторы з ІРЯК ПУ – доц. ПгДр. Анна Плїшкова, ПгД., ПгДр. Кветослава Копорова, ПгД., і  Мґр. Валерій Падяк, к. н., суть на 3-тыжднёвім (22. 8. – 10. 9. 2014)перебываню на Торонтьскій універзітї, де в сполупраці з професором Торонтьской універзіты Павлом Робертом Маґочіём, якый тоту унікатну бібліотеку на америцькім контінентї будує 40 років, роблять над діґіталізаціов єй обсягу, якый творить коло 15 000 документів розлічного характеру і заміряня. Перша діґіталізована часть богатого обсягу торонтьской „Carpatho-Rusyn Library“ ся занедово стане основов пряшівской „Бібліотекы карпаторусиністікы‟, будованой при ІРЯК ПУ, і штудійным матеріалом про штудентів русиністікы, домашнїх і загранічных высокошкольскых учітелїв і ученых-русиністів. Вдяка тому Пряшівска універзіта собі укрїпить позіцію европского центра карпаторусиністікы.

А. П., фоткы: А. П. і К. К.