Выкрик до тмы?

Позітівно єм прияв вість о тім, же представителї 7-ох русиньскых орґанізацій на Словакії плус председа Округлого стола Русинів Словеньска піпдписали протест і загнали го на Уряд влады Словацькой републікы. В протестї жадають, жебы фестівалы, котры робить Союз Русинів-Українцїв Словацькой републікы, і котры мають в назві Русинів-Українцїв, не были фінанчно підпорены з проґраму Култура народностных меншын на 2015 р., бо русиньско-україньска народность не екзістує, а не же не екзістує на Словеньску, але думам собі, же ани в цїлій нашій і сусїднїй ґалаксіях. День по тім, што тота вість была публікована на порталї lem.fm, дістав єм вопрос од мого знамого, ці од того дашто чекам і ці то мать змысел. Гей, по многых жадостях, котры вже Русины зробили, і по котрых ся ніч важне не стало, бы ся могло дакому відїти, же є то выкрик до тмы.

Што є основне в спомянутім простестї, то є то, же хоць є протест в першім планї заміряный на конкретны події – фестівалы, він вєдно з течінём тексту наберать все векшу силу, аж выплавить як велика вода представителям державы тото найважнїше, кідь на основі Конштітуції і далшых словацькых ці міджінародных правных норм заатакує саме єствованя Союзу. Тадь бы то было барз смішне, кібы сьме заатаковали лем фестівалы, але перед тым, же реґуларно выходить і періодічна преса, в котрій бы сьме в каждім чіслї знали найти єднаке порушованя права, перед тым бы сьме собі закрывали очі і были спокійны, же холем їм не грають музиканты на сценї. Але вернеме ся ку вопросу, котрый мі приятель непрямо поставив: Має то змысел? Не є то лем выкрик до тмы?

Не знам, чом люди означують дашто допереду програте як выкрик до тмы. В тмі, кідь око не видить, ухо предці зосилнить своє вниманя, бо чоловік є одказаный лем на звукы, подля котрых ся якось може орьєнтовати. Або іщі може мацати руками. Таксамо, кідь на дакого закличеме в тмі, подля слуху може зорьєнтовати ся, знати, кады іти, де приближно стоїть тот, котрый му може быти „спасов“ в чорнотї, з якой ся не знать рушати. Так ці так є ясне, же в тмі, і кідь на нас хтось кличе, можеме пошпотати ся, або файнї ударити голову, але все є то лїпше, як стояти на місцї і „чекати на Боже змилованя“, як ся говорить. А іщі далша справа. В тмі, кідь потребую поміч, ня може хтось скорїше учує. Спомяньте собі лем на то, як є то в ночі. Ухо чує веце. І тот найтихшый розговор є чути так, як кідь за світла зо себе выдавате децібелы, котры бы вам в ночі уха порізали. В тмі є чоловік чутливішый на звук, може веце чути. Зато выкрик до тмы, про мене не мать безнадійне значіня. Навспак. Але протест, котрый выдали представителї Русинів не є выкриком до тмы.

Як было спомянуте, тот протест не є першов ініціатівов Русинів проти того, жебы ся раз і на все скінчіло з демаґоґіов, котру нам ту принесли зачатком 50-ых років червены „товарищи“, і котрой ся подакотры „товарищи“ тримлють як клїщ доднесь. І чом ся єй можуть тримати? Бо оно ся то робить не за тмы і в ночі, оно ся то робить леґално, за світла, за білого дня, під покровительсков нечінностёв державных орґанів, котры напрік приятым законам грають театер, же є вшытко в порядку. Же і кідь ясно дефіновали, же суть Русины і Українцї, не є ніч плане на тім, же іщі ту маме і „інтерґалактічный екуменічный коктейл“, котрый нас „зъєдинять“, і котрый буде докінця говорити, же то мы сьме тоты планы і они добры. І державны уряды, так на Словакії, як і в Польщі, їм на тій „пути зъєдинїня“ давають грошы, жебы мали на освітлїня своёй драгы.

Протест Русинів не є выкриком до тмы. Він є выкриком до світла. Як раз зато теперь одповідам свому знамому, же сам не знам, ці од того дашто мож чекати. Але лїпше, як лем чекати на „Боже змилованя“.

Петро МЕДВІДЬ, Пряшів

(Статя была написана як коментарь „Вступне до контроли“ лемківского радіа lem.fm)